Салом ба ҳама!
Ба таваҷҷуҳи шумо маҷмӯаи рӯйдодҳои муҳими кишварҳои Осиёи Марказиро пешкаш мекунам.
Рафтем!
Маориф
Дар Ӯзбекистон аз сари соли таҳсили 2022/2023 ҳадди ақал навохтани як асбоби мусиқии миллиро меомузад. Тибқи фармони президент Шавқат Мирзтёев, ки рӯзи 2 феврал ба имзо расид, ин ба аттестат дохил карда мешавад, менависад Podrobno.uz. Дар санад муқаррар шудааст, ки аз соли таҳсили 2022/2023 дар муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ хонандагон ҳадди ақал дар яке аз асбобҳои миллии мусиқӣ навохтани оҳангро меомӯзанд. Бештар: https://www.asiaplustj.info/ru/news/centralasia/20220204/v-uzbekistane-shkolnikov-obyazhut-nauchitsya-igrat-minimum-na-odnom-muzikalnom-instrumente
Бо ҷорӣ намудани идоракунии беруна ҶСП «Кумтор Голд Компани» ба рушди илму маориф дар Қирғизистон фаъолона мусоидат намуда, лоиҳаҳоро дар саросари кишвар дастгирӣ намуд. Айни замон дар Қирғизистон лоиҳаи эҷоди видеодарсҳои онлайнӣ ба забони қирғизӣ барои платформаи таълимии “Илимбокс”-и бахши қирғизистонии Ҷамъияти Интернет (ISOC) бо кӯмаки молии ширкати Кумтор амалӣ мешавад. Системаи маорифи Қирғизистон муддати тӯлонӣ ба навоварӣ ва рақамисозӣ ниёз дорад. «Илимбокс» аввалин платформаи таълимии кушодаи интернетӣ барои мактаббачагон дар Қирғизистон аст, ки дастрасии зуд ва бехатар ба захираҳои рақамӣ бо забони қирғизӣ, фикру мулоҳизаҳои муаллимон ва донишҷӯён, мониторинги пешрафти хонандагон, имкони таълими фосилавӣ барои кӯдакони муваққатан ба мактаб рафта натавониста (аз сабаби беморӣ ё карантин) таъмин менамояд. Чунин платформа ҳамчун воситаи ҳалли масъалааҳои нарасидани китобҳои дарсӣ ва машғулиятҳои лабораторӣ-амалӣ, набудани муаллимон аҳамияти калон дорад. Бештар: https://kaktus.media/doc/454009_kymtor_podderjal_proekt_obrazovatelnoy_platformy_ilimboks.html
Вазорати маорифи Қазоқистон ва ММТ «Атамекен» рейтинги донишгоҳҳои кишварро тартиб додаанд. Барномаҳои таълимии донишгоҳҳо аз рӯи 19 меъёр баҳо дода шуданд, ки дар се блок муттаҳид шудаанд: дурнамои касбии хатмкунандагон, сифати барномаҳои таълимӣ ва дастовардҳои донишҷӯён. Бештар: https://informburo.kz/novosti/v-mon-nazvali-lucsie-i-xudsie-vuzy-kazaxstana
Филиали Донишгоҳи Аризона дар Қазоқистон моҳи сентябр ба фаъолият шурӯъ мекунад. Дар ин бора дар мулоқоти онлайнии муовини вазири маориф ва илм Қуаныш Ергалиев ва президенти Донишгоҳи Аризона доктор Роберт Роббинс маълум шуд, хабар медиҳад хадамоти матбуоти Вазорати маориф ва илм. Филиал дар базаи Университети Қазоқистони Шимолӣ ба номи Қозибоев кушода мешавад. Ёддошти сеҷонибаи ҳамкорӣ миёни Вазорати маориф ва илм, донишгоҳҳои Қазоқистон ва Амрико моҳи июни соли гузашта ба имзо расида буд. Бештар: https://informburo.kz/novosti/filial-universiteta-arizony-v-kazahstane-zarabotaet-v-sentyabre
Асхат Аймагамбетов, вазири маориф ва илм дар ҷаласаи ҳукумат гуфт, ба ҷуз аз барномаи таълимии стандартии мактаб, донишҷӯёни қазоқ дар курсҳои рушди салоҳиятҳои ҷаҳонӣ хоҳанд рафт. Бештар: https://informburo.kz/novosti/shkolniki-budut-prohodit-kursy-po-razvitiyu-globalnyh-kompetencij
Ҳуқуқҳои инсон
Туркманистон боз дар қатори кишварҳои ҷаҳон аз лиҳози шумораи маҳбусон баландтарин аст. Бар асоси охирин гузориши World Prison Brief, дар Туркманистон ба ҳар 100 000 ҷамъияти ин кишвар 576 зиндонӣ рост меояд. Ин сеюмин нишондиҳандаи калонтарин дар ҷаҳон аст. Тибқи маълумоти World Prison Brief, кишварҳое, ки шумораи маҳбусон аз ҳама зиёд аст, яъне шумораи маҳбусон ба 100 000 нафар аз шумораи умумии аҳолии кишвар рост меояд ин ИМА (629), Руанда (580) ва Туркманистон 576, Сальвадор (564), Куба (510), Палау (478), ҷазираҳои Вирҷинияи Бритониё (447), Панама (436), Сент-Китс ва Невис (423), Гренада (413), Таиланд (412), ҷазираҳои Вирҷиния дар ИМА (394), Багам (392), Уругвай (383) ва Бразилия (381) мебошанд. Бештар: https://rus.azathabar.com/a/31679351.html
Дар Туркманистон маъмурони вазорати амнияти миллии назорат бар диндоронро шадидтар кардаанд. Ба гуфтаи хабарнигори Радиои Озодӣ, кормандони ҳифзи ҳуқуқ шахсони гумонбар ба нигоҳ доштани адабиёти динӣ дар хона занг зада, бозпурсӣ мекунанд ва ба идораи Вазорати амнияти миллӣ даъват мекунанд.
— Онҳо аз ман пурсиданд: "Кӣ мавъиза мекунад? Кӣ ба ҳукумат мухолифат мекунад? Кӣ намоз хонданро таълим медиҳад?” - гуфт як сокини Мари, рӯзи 27 январ пас аз бозпурсӣ ба Радиои Озодӣ. Чанде аз муфаттишон ба хабарнигори мо гуфтаанд, ки дар посух ба ин суол, ки чаро онҳоро ба идораи Вазорати амнияти миллӣ даъват кардаанд, мақомоти қудратӣ посух додаанд, ки ному насаби онҳо дар рӯйхати сиёҳ сабт шудааст. Бештар: https://rus.azathabar.com/a/31681091.html
Додситонии Қирғизистон алайҳи Kaktus.media аз рӯи моддаи 407 "Тарғиби ҷанг, яъне паҳн кардани ақидаҳо, ғояҳо ё даъватҳо дар ҳама гуна шакл бо мақсади ба амал овардани таҷовуз ба як кишвар бар зидди давлати дигар ё барангехтани низои ҳарбӣ "-и Кодекси ҷиноии Ҷумҳурии Қирғизистон, парвандаи ҷиноӣ боз кардааст. Бештар: https://kaktus.media/doc/453820_delo_kaktus.media._davlenie_na_smi_naryshenie_ili_chto_mnenie_ekspertov.html
Ҳуқуқҳои ҳайвонот
Дар этрапи Мари дар сагу гурбаҳо ба таври оммавӣ кушта мешаванд. Ҳам ҳайвонҳои бесарпаноҳ ва ҳам ҳайвоноте, ки соҳиб доранд, нобуд мешаванд. Намояндагони мақомот ба таври оммавӣ куштани сагу гурбаҳоро бо афзоиши ҳодисаҳои бистарӣ шудани кӯдакону калонсолон пас аз ҳамлаи сагҳо, шарҳ медиҳанд. Паёми аз Мари дар он вақт расид, ки дар Ашқобод низ дар ҷараёни омодагӣ ба иҷлосияи ғайринавбатии “Маслиҳати халқ” куштори оммавии ҳайвонот ҷараён дорад. Туркманистон. Бештар: https://rus.azathabar.com/a/31685478.html
Технология
Аз 1 июли соли 2022 платформаи “Shaffof yo’l” дар Ӯзбекистон дар ҳолати санҷишӣ ба кор андохта мешавад, ки дорои маълумотҳо дар соҳаи роҳҳо мебошад. Дар ин бора Вазорати адлия бо истинод ба қарори ҳукумат хабар медиҳад. Бо фармон руйхати маълумотхоеро (17 номгуй) тасдик кард, ки дар ин платформа чойгир карда мешаванд. Дар саҳифаи алоҳидаи платформаи “Shaffof yo’l” дар асоси афкори умум, аксҳо ва паёмҳои видеоии аҳолӣ дар бораи вайроншавии роҳҳо, инчунин мушкилоти фавқулоддаи техникӣ, ки барои ҳаракати бехатар дар роҳҳо ва канораҳои роҳ (ҷароғакҳои роҳ ва аломатҳои роҳ насбнашуда ё вайроншуда, оқибатҳое, ки дар натиҷаи ҳодисаҳои офати табиӣ ба амал омадаанд) ҷойгир карда мешаванд. Бештар: https://anhor.uz/news/society-control/
Аз мессенҷери Telegram дар Ӯзбекистон 18 миллион ӯзбек истифода мебаранд. Дувумин шабакаи иҷтимоии маъруфтарин дар кишвар шабакаи иҷтимоии Одноклассники аст, ки ба он 16,7 миллион нафар сокинони ҷумҳурӣ ворид мешаванд, менависад nuz.uz. Ин маълумот рӯзи 31 январ дар ҷаласаи навбатии Кумитаи сиёсати иттилоотӣ ва таъмини шаффофият дар мақомоти давлатӣ дар Сенати Маҷлиси Олиӣ пешниҳод шуд. Бештар: https://www.asiaplustj.info/ru/news/centralasia/20220201/v-uzbekistane-nazvani-samie-populyarnie-sotsseti-i-eto-ne-feisbuk
Президенти Ӯзбекистон қарор «Дар бораи чораҳои ҷорӣ намудани низоми ягонаи ҳамкории байниидоравии электронӣ дар мурофиаҳои судӣ» -ро имзо кард. Айни замон аз сабаби парокандагии махзани маълумотҳои вазорату идораҳои гуногун механизми муассири интиқоли маълумот байни хадамоти дахлдор ҳангоми баррасии хабарҳо дар бораи ҷиноятҳо ва тафтишоти пешакӣ вуҷуд надорад. Маълумот то ҳол байни хидматҳо дар шакли коғаз интиқол дода мешавад, менависад Sputnik. Бештар: https://anhor.uz/news/e-system/
Экология
Якчанд роҳи ҳалли оддӣ барои сарфа кардани пул аз ҳисоби хароҷоти коммуналӣ ва гарм нигоҳ доштани хона дар зимистонҳои сард. Баланд бардоштани самаранокии энергетикии хонаи шумо метавонад гарон ё ҳатто ғайриимкон бошад, агар шумо иҷора гиред ё барои харидани насосҳои нави гармидиҳӣ ва тирезаҳои муосири дуқабата чанд ҳазор доллар надошта бошед. Аммо якчанд роҳҳои арзон вуҷуд доранд, ки ҳама метавонанд кор кунанд. Бештар: https://www.asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/society/20220206/chetire-deshevih-sposoba-sekonomit-energiyu-doma
Дар Душанбе аккумуляторҳои истифодашуда дар нуқтаҳои махсуси дар ҷойҳои серодам, ҷамъоварӣ карда мешаванд. Дар ин бора Баҳодур Шерализода, раиси Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди ҳукумати Тоҷикистон рӯзи сешанбе дар як нишасти матбуотӣ, хабар дод. Аввалин аксияи экологӣ оид ба ҷамъоварии батареяҳо дар пойтахт аллакай баргузор гардид, ки онро Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати ҷумҳурӣ якҷоя бо ташкилоти ҷамъиятии «Пешсаф» ташкил кардааст. Дар даромадгоҳи марказҳои савдои «Ашан», «Авранг» ва «Пайкар» қуттиҳои махсус барои ҷамъоварии аккумуляторҳои истифодашуда насб карда шуданд. Бештар: https://www.asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/society/20220201/v-dushanbe-ustanovyat-yatshiki-dlya-sbora-starih-batareek
Агар дар Туркманистони ғарбӣ 29 воҳиди таҷҳизоти нефту газ таъмир карда шавад, ин таъсири минтақаро ба иқлим хеле кам мекунад. Дар ин бора хабаргузории Bloomberg рӯзи 1 феврал бо такя ба як пажӯҳиши наве, ки дар маҷаллаи Environmental Science & Technology нашр шудааст, хабар медиҳад. Дар ин гузориш гуфта мешавад, ки 29 иншооти нафту газ дар Туркманистон ҳамасола ба партовҳои метан баробар ба ихроҷи тамоми мошинҳои иёлати Алабамаи ИМА дар як сол мебароянд. Бештар: https://rus.azathabar.com/a/31683771.html
Ташаккур барои бо мо мондан!
Хайр!
P.S. Дастаро дастгирӣ кунед! Лайк монед, Qlever бозӣ кунед!