Дӯсти азиз!
Биё бифаҳмем, ки ҳафтаи гузашта дар кишварҳои мо ва ҳамсояи Осиёи Марказӣ чӣ рух дод.
Маориф
Бино ба иттилои сомонаи Маркази миллии тестӣ, аз 8 декабр то оғози Имтиҳони ягонаи миллӣ (ИЯМ) марказҳои бузурги ҷумҳуриявии таълимии Қазоқистон барои омодагӣ ба ИЯМ аз ҳар фан дарсҳои мустақими онлайни ройгон мегузаронанд. Тафсилоти бештар: https://informburo.kz/novosti/v-kazahstane-zapustili-besplatnye-onlajn-uroki-dlya-podgotovki-k-ent
12 декабр аз таваллуди маъруфтарин нависандаи қирғиз Чингиз Айтматов 92 сол пур мешавад. Кӯчаҳо, мактабҳо, литсейҳо, театрҳо, боғҳо ва хиёбонҳо ба ифтихори адиби барҷаста дар зодгоҳаш номгузорӣ шудаанд. Тафсилоти бештар: https://kaktus.media/doc/427660_chto_nazyvali_v_chest_aytmatova_za_rybejom._interaktivnaia_karta.html
Раисиҷумҳури Қирғизистон Содир Жапаров фармони “Дар бораи баъзе чораҳо оид ба такмили низоми пардохти хизматрасониҳои таълимӣ ва шаффофияти фаъолияти молиявии муассисаҳои таълимӣ”-ро имзо кард. Тибқи иттилои дастгоҳи президент, фармони мазкур бо мақсади дастгирии донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти олӣ ва миёнаи касбӣ, ятимон ва кӯдакони бе парастории падару модар монда, маъюбони аз кӯдакӣ, шаҳрвандони маъюби гурӯҳҳои I ва II, таъмини шаффофияти фаъолияти молиявии ин ташкилотҳои таълимӣ, таҳия шудааст. Тафсилоти бештар: https://kaktus.media/doc/450981_kontrakty_stydentov_ne_bydyt_meniatsia_tri_goda_posle_postypleniia._ykaz_prezidenta.html
Муаллими Қирғизистон дар олимпиадаи байналхалқии байни муаллимон ҷои якумро гирифт. Бино ба иттилоъи маркази матбуъотии Вазорати маориф ва илм, рӯзҳои 4-5 декабр дар шаҳри Алмаато (Қазоқистон) Озмуни VIII байналмилалӣ баргузор шуд, ки дар он беш аз 220 омӯзгори фанни математика, 70 омӯзгори физика ва 50 омӯзгори фанни информатика ширкат варзиданд. Дар олимпиадаи мазкур омӯзгори мактаби «Газпром Қирғизистон» Медер Осмонов низ ширкат варзида, ҳама масъалаҳоро ҳал карда, ҷои якумро ишғол кард. Тафсилоти бештар: https://kaktus.media/doc/450899_ychitel_iz_kyrgyzstana_oderjal_pobedy_na_mejdynarodnoy_olimpiade.html
Ҳуқуқҳои инсон
Мақомоти Туркманистон муборизаро алайҳи гадоҳо дар ҷойҳои ҷамъиятӣ, бахусус кӯдаконе, ки хонаводаҳояшон дар ҳолати вазнин қарор доранд, идома медиҳанд. Муносибат ба гадоён пеш аз ин ҳам, ғамхор набуд, вале пеш аз таҷлили соли нав таҳаммулнопазирии мақомот нисбат ба ин табақаи камбизоати шаҳрвандон бештар шуд. Таъқиби шаҳрвандони камбизоати туркман дар соле, ки ин кишвари сарватманди нафту газ 30-умин солгарди истиқлолиятро таҷлил карда, дар остонаи соли 2022 "Давраи мардум бо Аркадаг" эълон кард, шиддат гирифт. Дар ҳамин ҳол, гуфта мешавад, ки шумори маъюбон ва кӯдакон дар ятимхонаҳо дар кишвар афзоиш ёфтааст. Тафсилоти бештар: https://rus.azathabar.com/a/31603279.html
Вазорати адлияи Ӯзбекистон барои пурзӯр намудани ҳимояи духтарон ва занон пешниҳодҳо ба миён гузошт. Дар ин бора хабаргузории “Gazeta.uz” бо истинод ба хадамоти матбуоти ин идора хабар додааст. Илова бар ин, Вазорати адлия пешниҳод мекунад, ки ҷавобгарӣ барои таъқиб, паҳн кардани аксу наворҳои интимӣ ҷорӣ карда шавад. Вазорати адлияи Ӯзбекистон тасмим гирифтааст, қонунгузориро барои ҳифзи духтарон ва занон аз таъқибу хушунат такмил диҳад. Барои ин шуъба дар ин самт як қатор пешниҳодҳо таҳия кардааст. Сабаби ин ҳодисахои пай дар пай таъкиб кардан дар куча, кор, хониш буд. Илова бар ин, занон ва дар хона ба хушунати на танҳо аз ҷониби ҳамсар, балки хушдоману дигар хешовандон низ таҳаммул мекунанд. Тафсилоти бештар: https://www.asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/20211213/v-uzbekistane-hotyat-usilit-otvetstvennost-za-presledovanie-devochek-i-zhentshin-a-kak-v-tadzhikistane
Ҷамъият
Дар Қазоқистон нахустин филми ҳаҷвӣ ба ҷилавгирӣ аз ифротгароии мазҳабӣ ва терроризм таҳия шудааст, хабар медиҳад хадамоти матбуоти Вазорати иттилоот ва рушди иҷтимоии Ҷумҳурии Қазоқистон. Тафсилоти бештар: https://informburo.kz/novosti/v-kazaxstane-vysel-pervyi-komiks-o-borbe-s-ekstrimizmom
Дар соли 2021 донишҷӯёни Қазоқистон 293 ҷинояти вазнин ва 36 ҷинояти махсусан вазнин содир кардаанд. Дар соли 2021 бештари ҷиноятҳои ҷиноӣ аз ҷониби ноболиғон дар вилояти Қӯстанай ба қайд гирифта шудааст, хабар медиҳад Finprom.kz. Дар ин минтақа 111 нафар наврасон ҷиноят содир кардаанд, ки нисбат ба соли гузашта 4,7 фоиз зиёд аст. Дар ҷои дуюм вилояти Қазоқистони Шарқӣ қарор гирифт: 77 нафар - 31,9% камтар нисбат ба соли 2020. Дар чои сеюм вилояти Караганда: 75 нафар — назар ба соли гузашта 2,6 фоиз кам. Тафсилоти бештар: https://informburo.kz/novosti/v-kakix-regionax-kazaxstana-skolniki-cashhe-vsego-soversayut-ugolovnye-pravonaruseniya
Дар Қирғизистон махзани ягонаи электронии кӯдакони дар шароити душвори зиндагӣ қарордошта ба кор даромад. Дар ин бора дафтари матбуоти Вазорати меҳнати Қирғизистон хабар додааст. Махзани маълумот бо дастгирии ЮНИСЕФ таъсис дода шуда, он дар саросари кишвар бо дастгирии молиявии ИА ва СММ дар доираи ташаббуси «Раёни нур» амалӣ карда мешавад. Тафсилоти бештар: https://kaktus.media/doc/450825_v_kyrgyzstane_zarabotala_edinaia_baza_detey_v_trydnoy_jiznennoy_sityacii.html
Қурбониёни таъқибу хушунат дар Ӯзбекистон ройгон муоина ва муолиҷа хоҳанд шуд. Ин дар ҳолест, ки қонун «Дар бораи ворид намудани тағйироту илова ба баъзе санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон вобаста ба қабули чораҳои иловагӣ оид ба таъмини кафолати ҳуқуқи занони дар ҳолати вазнини иҷтимоӣ қарордошта» пешбинӣ шудааст, хабар медиҳад хабаргузории Фарғона бо истинод ба хизмати матбуоти Вазорати адлия. Ҳуҷҷат 10 декабр эътибор пайдо кард. Тағйироте ба Қонун “Дар бораи ҳифзи занон аз таъқиб ва хушунат” ворид шудааст мақомоти меҳнатро вазифадор кардааст, ки ба шуғл ва роҳнамоии касбии заноне, ки бо мушкилоти оилавӣ ва истифодаи зӯроварӣ рӯбарӯ ҳастанд, мусоидат кунанд. Тафсилоти бештар: https://www.asiaplustj.info/ru/news/centralasia/20211211/v-uzbekistane-zhertv-pritesnenii-i-nasiliya-budut-lechit-besplatno
Технология
Дар соли 2022 версияи замимаи Instagram бо лентаи паёмҳо бо тартиби хронологӣ ба ҷои маҷмӯа дар асоси алгоритм бароварда мешавад, гуфт роҳбари Instagram Адам Моссерӣ дар ҷаласаи Конгресси Сенати ИМА, хабар медиҳад TechCrunch. Instagram дар тӯли чанд моҳ инҷониб кор карда истодааст ва он дар аввали соли 2022 дастрас хоҳад шуд. Ин як тағироти назаррас барои Instagram аст, ки паёмҳоро дар асоси афзалиятҳои корбарон ҷойгир мекунад. Ба гуфтаи Адам Моссерӣ, ҷадвали вақт барои коҳиш додани таъсири манфӣ ба наврасон кӯмак хоҳад кард. Тафсилоти бештар: https://informburo.kz/novosti/instagramm-vernyot-xronologiceskuyu-lentu-v-2022-godu
Системаи пардохти электронии Google Pay дар Қазоқистон дастрас шуд. Информбюро аз нақшаҳои ворид шудан ба Google Pay ба бозори Қазоқистон дар аввали июл огоҳ шуд. Дар он вақт аллакай вохурии намояндагони корпоратсия бо банкирҳои Қазокистон барпо шуда буд. Санаи пешакии ба кор андохтани Google Pay дар кишвари мо он вақт сентябр-октябр номида мешуд. Тафсилоти бештар: https://informburo.kz/novosti/google-pay-stal-dostupen-v-kazaxstane
Кумитаи давлатии сармоягузорӣ ва идораи амволи давлатии Тоҷикистон барномаи вижаи мобилии “Соҳибкор”-ро ба кор андохтааст. Раёсат ба «Азия-Плюс» хабар дод, ки замима бо дастгирии Барномаи рушди Созмони Милали Муттаҳид дар доираи лоиҳаи «Ҷавонон барои тиҷорат ва инноватсия», ки аз ҷониби ҳукумати Русия маблағгузорӣ мешавад, таҳия шудааст. «Бо ёрии ин замима истифодабарандагон метавонанд ба маълумот дар бораи тамоми санадҳои меъёрии ҳуқуқии соҳибкорӣ ва сармоягузорӣ, асосҳои ҳуқуқии имтиёзҳо дар ҷумҳурӣ, нақшаҳои гузаронидани санҷишҳо аз ҷониби мақомоти тафтишотӣ ва ғайра дастрасӣ пайдо кунанд», - қайд кард Кумитаи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон. Тафсилоти бештар: https://www.asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/economic/20211207/v-tadzhikistane-zapustili-mobilnoe-prilozhenie-dlya-predprinimatelei
Экология
Дар Қазоқистон боғи нави миллӣ пайдо мешавад, гуфт вазири экология, геология ва захираҳои табиӣ Сериққали Брекешев дар Твиттер. Бо супориши президент бо қарори ҳукумати Ҷумҳурии Қазоқистон дар Қазоқистон боғи миллии «Улытау» таъсис дода шуд. Вай дар вилояти Караганда воқеъ мегардад, масоҳати он 58,9 ҳазор гектар хоҳад шуд. Тафсилоти бештар: https://informburo.kz/novosti/v-kazahstane-sozdan-novyj-nacionalnyj-park
Ташаккур барои бо мо мондан!
Хайр!
P.S. Дастаро дастгирӣ кунед! Лайк монед, Qlever бозӣ кунед