Шаклҳои ҳамлаи ҷинсӣ

20.07.2022 • 10:53

Дар мақолаи қаблӣ мо аллакай мафҳуми вайрон кардани ҳудуди шахсӣ (харассмент) ва ҳамлаи ҷинсӣ зикр карда будем. Таърифи ҳамлаи ҷинсӣ дар кишварҳои ИА инчунин дар Конвенсияи Шӯрои Аврупо [1] оид ба пешгирӣ ва мубориза бо зӯроварӣ нисбати занон (2011) чунин сабт шудааст: «Таъқиб ва ё ҳамлаи ҷинсӣ ҳама гуна рафтори номатлуби шифоҳӣ, ғайри шифоҳӣ ё ҷисмонии дорои хусусияти шаҳвонӣ мебошад, ки бо мақсад ё таъсири осеб расонидан ба шаъну шарафи шахс, аз ҷумла бо роҳи фароҳам овардани шароитҳои таҳдидкунанда, душманона, таҳқиркунанда ва хашмгинона амал мекунад» [2].

Мутаассифона, мафҳуми «харассмент» дар қонунгузории кишварҳои Осиёи Марказӣ нест. Қонун чунин қонуншиканиро танзим намекунад ва барои таъқиб низ ҷавобгарии ҷиноӣ вуҷуд надорад. Аксар вақт ин гуна кирдорҳо ҳамчун «авбошии майда» муайян карда мешаванд ва бо Кодекси маъмурӣ танзим карда мешаванд [3].

Якчанд шаклҳои озори ҷинсӣ вуҷуд доранд:

● шифоҳӣ - шарҳҳои шаҳвонӣ, шӯхиҳои шаҳвонӣ, суханони таҳқиромез,

● ғайри шифоҳӣ - расмҳои шаҳвонӣ, аксҳои бараҳна, шарҳҳои таҳқиромез, садоҳои таҳқиромез, ҳуштак ва имову ишораҳои қабеҳ,

● Ҷисмонӣ - даст расондан ба бадан, мўй, либос, муносибати аз ҳад зиёд ва ҳуҷуми фазои маҳрамона [4].

Илова бар ин, яке аз шаклҳое, ки таҳқири ҷинсии ғайри шифоҳиро дар бар мегирад, киберхарассмент аст - таҳқир дар шабакаҳои иҷтимоӣ ва мессенҷерҳои фаврӣ, мукотибаи дахолатнопазирӣ, зангҳои номатлуб. Таъқиби онлайн аксар вақт ҳамчун чизи ночиз қабул карда мешавад, гарчанде ки он метавонад барои одамон оқибатҳои ҷиддӣ дошта бошад [5].

Киберхарассмент ё фаъолиятҳои номатлуби онлайн иборатанд аз:

● доксинг - нашри ҳуҷҷатҳо ё маълумоти шахсӣ бе огоҳии шахс;

● кибербуллинг ва троллинг – таҳқир, ки дар шабакаҳои иҷтимоӣ, чатҳо, почтаи электронӣ ва ё шарҳҳои таҳқиромези номуносиб дар он ҷо паҳн мешавад;

● сталкинг – таъқиб, масалан, барои дарёфти ҷои ҷойгиршавии шахс бо роҳи ҷойгиршавии ҷуғрофӣ бидуни огоҳии ӯ;

● таъқиб дар интернет; [6]

Сарчашмаҳо: