Баъзан мушаххас кардани сухани нафратангез душвор аст, зеро на ҳамаи он чизе, ки мутаҷовиз ба назар мерасад, сухани нафратангез аст . Баръакс он, шӯхии, ба назари аввал, безарар, дар асл, сухани нафратангез аст.
Масалан, ин ду шарҳ зери як хабар дар гурӯҳи "Портал молодежи" дар Фейсбук дар бораи он, ки чӣ гуна як сокини Намангон (Ӯзбекистон) зану писарашро бо табар кушта, худро оташ задааст.
"Хуб, ҳайвон, худатро овез, чаро ба оила ва фарзандони худ даст мезанӣ... Дар ҷаҳаннам бисӯзӣ, хунхор ..." - сарфи назар аз он, ки дар шарҳҳо лаънат ва бадхоҳӣ мавҷуд аст, ин сухани нафратангез нест, зеро ин гуфтаҳо ба як шахси мушаххас нигаронида шуда, як амали мушаххасро тавсиф мекунанд. Ин шарҳ таҳқир ба шахс ҳисобида мешавад.
Аммо, дар ин ҷо як шарҳи дигар ҳаст: «Вилоятиҳо боз моро дилхуш мекунанд, ҳар рӯз як хабари нав». Чунин ба назар мерасад, ки дар ин шарҳ ягон падидаи таҷовузангез нест, аммо дар ин ҷо муаллиф як гурӯҳи одамонро ҳамчун "вилоятиҳо" ҷудо мекунад ва бо назардошти мазмуни умумии манфӣ, ба ин гурӯҳ сифатҳои манфиеро мансуб медиҳад, мутаносибан ин шарҳро ба сухани нафратангез нисбат додан мумкин аст.
Як шарҳи хеле маъмул дар робита ба қурбониёни хушунат, "Ӯ худаш гунаҳкор аст.” инчунин намунаи сухани нафратгез мебошад, чун он хушунатро асоснок менамояд. Масалан, дар як хабар дар гурӯҳи Уят.уз дар бораи он, ки чӣ гуна аскарони Гвардияи миллӣ як сокини Сурхандарёро (Ӯзбекистон) барои напӯшидани ниқоб буғӣ карданӣ буданд. "Ӯ худаш гунаҳгор аст" - қурбонии зӯроварӣ наметавонад худаш дар зӯроварӣ гунаҳгор бошад, зеро зӯроварӣ дар ҷомеаи ҳуқуқӣ бо ягон сабаб сафед карда намешавад.
Мувофиқи ақидаи ташкилоти байналмиллалии Article 19, таълим ва маърифатнокӣ яке аз роҳҳои самарабахштарини мубориза бо сухани нафратангез аст.
Манбаъ:
Гурӯҳи кушоди "Портал молодежи" , ҷомеаи Facebook , дар суроғаи https://m.facebook.com/portalmolodeji/
Гурӯҳи кушоди "Уят.уз", ҷомеаи Facebook, дар суроғаи https://www.facebook.com/groups/480920865932066/?fref=nf дастрас аст
Article 19, 2015. Разъясняя «язык вражды»: Дастури амалӣ, дар сомонаи https://www.article19.org/wp-content/uploads/2015/12/A19_Hate-Speech-Report-2018_Russian.pdf дастрас аст