Нобаробарии гендерӣ аз кӯдакӣ оғоз мешавад. Духтарон ва писарон аз лаҳзаи ба дунё омаданашон бо меъёрҳои нобаробари гендерӣ дар робита ба интизориҳо ва дастрасӣ ба захираҳо ва имкониятҳо рӯ ба рӯ мешаванд, ки оқибатҳои якумрӣ – дар хона, дар мактаб ва ҷомеа мебошанд.
Масалан, писарон дар саросари ҷаҳон аксар вақт ба мактаб рафтан ва гирифтани маълумот барои омодагӣ ба кор ташвиқ карда мешаванд, дар ҳоле ки духтарон корҳои вазнини хонаро доранд, ки онҳоро аз мактаб дур мекунад.
Оқибатҳои нобаробарии гендерӣ чӣ гунаанд?
Бо вуҷуди пешрафти ҷаҳонӣ, нобаробарии гендерӣ то ҳол боқӣ мемонад. Пандемияи COVID-19 пешрафти солҳои душворро зери хатар гузошт. Бисёре аз духтарон, бахусус онҳое, ки аз оилаҳои камбизоаттарин дар таҳсил, издивоҷи ноболиғ ва корҳои хонагӣ ба табъизи гендерӣ рӯбарӯ мешаванд.
Баъзе мисолҳои нобаробарии гендерӣ:
Нобаробарии гендерӣ дар соҳаи маориф. Ҳатто пеш аз пандемия, духтарон нисбат ба писарон бештар ба мактаб намерафтанд. Муноқиша, камбизоатӣ ва дигар шаклҳои камбизоатии иҷтимоӣ низ нобаробарии гендериро дар соҳаи маориф зиёд мекунанд. Масалан, духтароне, ки дар кишварҳои аз низоъ осебдида зиндагӣ мекунанд, нисбат ба писарон 2,5 маротиба бештар аз мактаб дур мешаванд. То охири соли 2020, тақрибан 9,7 миллион кӯдак маҷбур шуданд, ки мактабро тарк кунанд ва духтарон дар хатари зиёд буданд.
Издивоҷи ноболиғ. Издивоҷи ноболиғ як шакли зӯроварии гендерӣ ва натиҷа ва омили нобаробарии гендерӣ ва табъизи гендерӣ мебошад. Коршиносон пешгӯӣ мекунанд, ки пандемияи COVID-19 пешрафтҳои 25 солро, ки коҳиши издивоҷи ноболиғонро мушоҳида кардааст, барҳам хоҳад дод. Дарвоқеъ, таҳлили созмони “Наҷоти кӯдакон” нишон дод, ки то соли 2025 2,5 миллион духтари дигар бар асари пандемия хатари издивоҷ мекунанд, ки ин бузургтарин афзоиш дар издивоҷи ноболиғона дар тақрибан се даҳсола аст.
Зӯроварии гендерӣ дар саросари ҷаҳон дар ҳама гурӯҳҳои иқтисодӣ ва иҷтимоӣ рух медиҳад. Дар ҳоле, ки писарон ва духтарон таъсири манфӣ доранд, духтарон махсусан дар хатаранд. Тахмин меравад, ки ҳар се як зан дар саросари ҷаҳон дар тӯли умри худ аз хушунат дучор шудааст.
Меҳнати кӯдакон. Ҳоло дар ҷаҳон 152 миллион кӯдак ба меҳнати кӯдакон ҷалб шудаанд. Меҳнати кӯдакон ба мактаб рафтани кӯдакон монеъ мешавад ё иштироки онҳоро маҳдуд мекунад ва ин боиси хатари ақиб мондани онхо аз ҳамсолонашон мегардад. Духтарон бештар корҳои хонаро ба ӯҳда доранд, дар ҳоле ки писарон бештар ба корҳои вазнин, ба мисли сохтмон машғул мешаванд.
Аҳамияти баробарии гендерӣ дар чист?
Баробарии гендерӣ на танҳо як ҳуқуқи асосии инсон, балки заминаи зарурӣ барои ояндаи осоишта, шукуфон ва устувор низ мебошад. Бартараф кардани масъалаҳои гендерӣ маънои ҷаҳонеро дорад, ки дар он занон ва мардон, духтарон ва писарон аз ҳуқуқҳои баробар, захираҳо, имкониятҳо ва ҳимоя бархурдоранд.
Имконияти духтарон аз ибтидо исбот шудааст, ки дар тӯли ҳаёти онҳо манфиатҳои дарозмуддат меорад. Вақте ки духтарон, махсусан дар фаъолияти онҳо дар ҳаёти ҷамъиятӣ ва сиёсӣ дастгирӣ карда мешаванд, ба онҳо воситаҳо ва малакаҳое дода мешаванд, ки онҳо агентҳои дигаргуниҳои мусбӣ дар оила ва ҷомеа бошанд. Духтарон дар таҷрибаҳо, афзалиятҳо ва ниёзҳои худ коршиносанд ва катализаторҳои тавоно барои ҷаҳоне мебошанд, ки дар он баробарии гендерӣ рушд мекунад.
Сарчашма:
- Save the Children; “GENDER DISCRIMINATION CAUSES INEQUALITY” https://www.savethechildren.org/us/charity-stories/how-gender-discrimination-impacts-boys-and-girls#:~:text=Gender%20inequality%20is%20discrimination%20on,violated%20by%20gender%20based%20discrimination.