Дождитесь окончания загрузки
Модальное окно "Дорогой друг, прими участие в опросе"
preview Бозгашт

Вирусҳои компютерӣ: таърихи рушд аз безарар то хатарноктарин

16.02.2022 • 07:47

Таърихи пайдоиши вирусҳои компютерӣ тақрибан 40 сол аст. Яке аз аввалин вирусҳо барои компютери Apple таҳия шуда буд (аммо, баъдан, он ба сирояти азими компютерҳои Apple оварда нарасонд). Ин дар соли 1981 рӯй дод ва онро Elk Cloner меномиданд.

Elk Cloner компютерҳоро аз диск сироят мекард: аз диски зарардида пурбор карда, система нусхаи вирусро ба кор меандохт. Он ба кори компютер ягон таъсири ҷиддие намерасонд, зеро онро мактаббачаи амрикоӣ Ричард Скрента барои фароғат навишта буд.

Ва аввалин вируси маъмул барои компютерҳои фардӣ бо системаи оператсионии MS DOS соли 1986 пайдо шуд ва он Brain ном дошт (аз забони англисӣ ҳамчун “мағзи сар” тарҷума шудааст). Ба ҳар ҳол таҳиягарони ин вирус, бародарони Фарук Алвӣ аз Покистон, намехостанд, ки ба одамон зарар расонанд: онҳо Brain-ро барои ҳифзи барномаи тиббии навиштаашон аз нусхабардории бидуни иҷозатнома, сохта буданд.

Яке аз аввалин эпидемияҳои вирусҳои компютерӣ дар соли 1988 , вақте рух дод, ки "кирми бузург" ё кирми Моррис, ки ба номи офаринандааш Роберт Моррис номгузорӣ шудааст, дар шабакаи Arpanet дар Иёлоти Муттаҳида сайругашт кард. Кирм, ки гузарвожаҳоро тахмин карда буд, бо нусхаҳои худ компютерҳои корбарони шабакаро пахш кард ва ба ин васила тавонист тақрибан 6 ҳазор компютерро сироят кунад ва тақрибан 100 миллион доллар зарар расонад, ки барои он замонҳо, махсусан барои як барномаи компютерӣ маблағи бузург буд. Созандаи вирус ихтиёран ба ҳама чиз иқрор шуд, бинобар ин ӯ 3 сол шартан ҳукм гирифт, ҷаримаи калон супорид ва ба корҳои ҷамъиятӣ фиристода шуд. Ин аввалин ҷазо барои қаллобӣ дар компютер буд. Бо вуҷуди ин, эпидемияи кирми Моррис барои амнияти компютер кори хубе кард - маҳз пас аз ҳамлаи "кирми бузург" олимони компютер фикр мекарданд, ки пас аз ворид кардани пароли нодуруст таваққуф кардан бехтар аст.

Соли 1983 олими амрикои Фред Коэн дар кори рисолаи худ оид ба омузиши барномахои худташкилкунандаи компютер истилохи "вируси компютериро" пешниход кард.

Дар ҷаҳон шумораи зиёди вирусҳо мавҷуданд, ки маъмултаринашон инҳоянд:

  • Worms ё кирмҳо
  • Trojans ё троянҳо
  • Rootkits ё ниқобгар
  • Zombies ё зомбиҳо
  • Spyware ё ҷосусҳо
  • Adware ё вирусҳои таблиғотӣ
  • Winlocks ё блоккунандагон
  • Bootkits ё вирусҳои пурборкунанда ва ғайра.

Пас кадом вирусро хатарноктарин шуморидан мумкин аст? Аз нуқтаи назари корбар, ин вирусест, ки ба ӯ бештар зарар расонидааст. Ва аз нуқтаи назари амнияти иттилоотӣ, ин вирусест, ки шумо ҳанӯз онро ошкор карда натавонистед.

Ва мо, дар навбати худ, ба шумо тавсия медиҳем, ки ба сайтҳои шубҳанок ворид нашавед, ҳатто агар шумо "дар ҳақиқат мехоҳед", блокаторҳои таблиғотро истифода баред, аз одати беандеша пахш кардани баннерҳо ва истинодҳо даст кашед, ҳуҷҷатҳои муҳимро мунтазам нусхабардорӣ кунед ва ҳатман барномаҳои боэътимоди антивирус ва зидди ҷосусиро насб кунед.

Сарчашмаҳо:

  1. encyclopedia.kaspersky.ru
  2. habr.com
  3. https://www.osp.ru/pcworld/2014/01/13038813

 

Ин бозии иттилоотӣ-маърифатӣ барои ҷавонон дар Ҷумҳурии Қирғизистон, Ҷумҳурии Қазоқистон, Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Ӯзбекистон пешбинӣ шудааст.

Платформа бо назардошти талаботи қонунгузории давлатҳои шарик сохта шудааст. Ҳама намунаҳои дар ин бозӣ истифодашуда танҳо ба мақсадҳои таълимӣ мансубанд ва ҳеҷ гуна нияти ғайриқонунӣ надоранд. Бо оғози истифода аз платформа муштарӣ фаҳмиши худро тасдиқ карда, бо мақсадҳо ва вазифаҳои дар боло зикршудаи ин бозӣ розигӣ медиҳад.