Калимаҳои "тролл" ва "троллинг" кайҳост, ки дар гуфтугӯи ҳамарӯзаи мо аз интернет ҷой гирифтаанд.
"Тролл"— шахсест, ки дар Интернет паёмҳои дағалона ё иғвогарона мегузорад, масалан, дар форумҳои мубоҳиса, ба муҳокима халал мерасонад ё иштирокчиёни онро таҳқир мекунад. "Троллинг" - фаъолияти тролл ё якчанд трол аст [1].
Ҳадафи троллинг дар ниҳояти кор ҳамеша ҷалб кардани диққат ба худ мебошад. Тролл мехоҳад аҳамият ва маъруфияти худро эҳсос кунад, таассуроти фаромӯшнашаванда орад ва барои ин аз ҳар роҳе истифода мекунад.
Равоншинос Адам Белл троллингро ба моҳидорӣ муқоиса мекунад: “Тролл ба обҳои интернет донаи дом мепартояд (шарҳи таҳқиромез). Моҳии ногаҳонӣ (корбари хафашуда) ба дом меафтад (бо далели муқобил посух медиҳад), пас аз он онҳо ба ҷанги бераҳмона медароянд. Аммо агар моҳигир барои заҳматҳояш (сайд) мукофоти муайяне дошта бошад, пас ҳадафҳо ва подоши тролл комилан рӯшан нестанд."
Чун қоида, троллҳо дер ё зуд шинохта ва баста мешаванд. Аммо, ҳатто бо вуҷуди танзимот, баъзан Интернет-троллҳо роҳҳои фиребро пеш бурда ба рӯйхати дӯстон дохил мешаванд. Яке аз чунин роҳҳо тавассути ҳисобҳои қалбакӣ мебошад. Троллҳо на танҳо метавонанд худро ҳамчун шахси дигар нишон диҳанд, балки худро ҳамчун қурбонӣ троллинг вонамуд кунанд, то боварии корбарони ҷавонро ба даст оранд. Аз ин рӯ, донистани нишонаҳое, ки барои фарқ кардани профилҳои тролл кӯмак мекунад, муҳим аст [2].нигҶаҳо қалавӣби
Нишонаҳои профилҳои тролл дар Интернет [3]:
- Набудани аксҳо.
Троллҳо ва хейтерон аксар вақт рӯйҳои худро пинҳон мекунанд, то худро аз оқибат дар ҷаҳони рақамӣ ва воқеӣ пешгирӣ кунанд. Аз ин рӯ, агар дар профил ягон акс набошад, шумо набояд онро ба рӯйхати дӯстони худ илова кунед.
- Дӯстони муштарак ё шиносон вуҷуд надоранд.
Аз дархостҳои шахсоне, ки бо онҳо дӯстони муштарак надоред, бояд канорагирӣ кунед. Ҳадди аққал як дӯсти умумӣ аллакай кафолати муайянест, ки дархост аз шахси воқеӣ меояд.
- Шумораи зиёди муштариён, аммо фаъолият надоранд.
Профиле ки ба он шумораи зиёди одамон обуна шудаанд, шубҳаро ба вуҷуд меоранд, ва бо вуҷуди ин профил тақрибан ягон паёми аслӣ надорад ё танҳо репост аз саҳифаҳои дигар ҳаст. Эҳтимол, чунин ҳисоб воқеӣ нест ва метавонад барои Интернет-троллинг истифода шавад.
- Тролл аз саволҳои мустақим канорагирӣ мекунад ва худаш онҳоро мепурсад. Ҳамин тавр, ӯ муоширатро назорат мекунад.
- Рафтори троллро метавон ҳамчун таҳқири хашмгин тавсиф кард. Чунин ҳамсӯҳбат ҳамеша кӯшиш мекунад, ки муноқиша ё ташаннуҷи эмотсионалӣ эҷод кунад.
- Тролл ҳамеша кӯшиш мекунад, ки муоширатро вайрон кунад, ва ҳама чизро ба баҳси беҳуда пайваст кунад.
- Кӯшиши ҷалби ҳарчи бештари иштирокчиён ба муноқиша. Ҳар қадар одамон ба муошират ҷалб карда шаванд, ҳамон қадар "муваффақияти" тролл зиёдтар мешавад.
Муқовимат бо троллинг
Муқовимат бо троллинг барои он зарур аст, ки тролл метавонад ба ҳолати рӯҳии инсон зарар расонад ва ҳатто нафрат, таҳдид ва ҳамлаҳоро аз ҷаҳони рақамӣ ба ҳолати воқеӣ интиқол диҳад. Тролл ва троллинг метавонад боиси низоъ шавад ва муноқишаро ба вуҷуд орад, ки дар он сухани нафратангез, таҳқир истифода бурда мешавад. Бисёр кӯдакон дар бораи троллинг ба калонсолон ҳарф намезананд, зеро онҳо аз интиқоми ҷинояткорон метарсанд, аммо ин метавонад хатарнок бошад. Аз ин рӯ, пеш аз ҳама, агар шумо троллро эътироф кунед, суратҳисобҳои таҳқиркунандаро маҳкам кунед. Қариб ҳамаи шабакаҳои иҷтимоӣ имкони гузориш додан ба ягон профил ё пости таҳқиромезро ба админ доранд. Чунин паёмҳо ниҳонианд ва барои беҳтар намудани бехатарӣ ва роҳати ҳамаи корбарони Интернет кӯмак мекунанд.
Манбаъҳо:
- Денис Шлянцев (13.06.2020). Сообщество журналистов и редакторов Republic.ru. "Как и почему люди становятся интернет-троллями? Можно ли избежать этого?”. Получено: https://republic.ru/posts/96928
- Оnezero.medium.com. "Почему люди становятся интернет-троллями". Получено: https://onezero.medium.com/why-people-become-internet-trolls-4dbffaeaa74f
- Eset.ua. "Как защитить ребенка от троллинга: советы для родителей". Получено: https://eset.ua/ru/blog/view/43/kak-zashchitit-rebenka-ot-trollinga-sovety-dlya-roditeley