Дождитесь окончания загрузки
Модальное окно "Дорогой друг, прими участие в опросе"
preview Бозгашт

Зӯроварӣ дар интернет. Истилоҳҳои асосӣ

21.01.2021 • 10:33

Кибербуллинг чист?

Бо рушди Интернет, кормандони аксари шабакаҳои иҷтимоӣ аз он нигаронанд, ки сайтҳои онҳо ба қадри кофӣ бехатар нестанд ва механизмҳои мубориза бо кибербуллингро таҳия мекунанд. Мо тавсия медиҳем, ки якчанд истилоҳеро баррасӣ кунед, ки ба ин ё он тарз ба таҷовуз ё зӯроварии онлайн ишора мекунанд, ки бо намуд ва шакли зуҳуроти таҷовузкор дар Интернет фарқ мекунанд.

Кибербуллинг (cyberbulling) - зарари мақсаднок ва такрорӣ, аз ҷумла таҳқири қасдан, таҳдидҳо, ки одатан дар тӯли муддати тӯлонӣ бо истифода аз технологияҳои интернетӣ ва дастгоҳҳои электронӣ мешавад.[1].

Кибермоббинг (cybermobbing) - кибербуллинг, аммо дар нақши таҷовузкор як кас не, балки як гурӯҳ одамон аст.

Троллинг (cybertrolling; trolling) - ҷойгир кардани мақолаҳо ё паёмҳои мундариҷаи кинояомез, иғвоангезона, илтиҳобӣ ва юмор дар манбаъҳои гуногуни интернет бо мақсади таҳияи муноқиша байни корбарон бо таҳқири тарафайн барои ҷалби корбарони дигар ба муҳокима [2].

Хейтинг (hate) - эродҳо ва паёмҳои манфӣ, танқиди бемантиқ ба шахси мушаххас ё гурӯҳи одамон, аксар вақт бидуни исботи мавқеи онҳо [1].

Флэйминг (flaming) - сар задани таҳқир, мубодилаи эҳсосотии оммавӣ, аксар вақт дар сӯҳбатҳо ва шарҳҳо дар шабакаҳои иҷтимоӣ бо иштироки шумораи зиёди одамоне, ки метавонанд ба таҳқири яке аз тарафҳои пайваст шаванд.

Киберсталкинг (cyberstalking; to stalk —таъқиб кардан) озори ҷабрдида тавассути паёмҳои такроран таҳдидомез, ташвишовар ва озордиҳанда бо мақсади тарсонидани ҷабрдида бо таҳдиди амалҳои ғайриқонунӣ ё зараре, ки метавонад ба гирандаи паём ё аъзои оилаи ӯ расонида шавад.

Грифинг (griefers) — равандест, ки дар он бозигарон ҳадафмандона бозигарони дигарро дар бозиҳои онлайнии азими бисёрҷониба таъқиб мекунанд. Ҳадафи онҳо на пирӯзӣ дар бозӣ, балки маҳрум сохтани дигарон аз лаззати бозӣ мебошад.

Секстинг (sexting) — паҳн ё нашри маводи аксӣ ва видеоӣ бо одамони урён ва нимбараҳна бо мақсади зӯроварӣ ва шантаж мебошад.

Мавод дар доираи лоиҳаи BRYCA бо дастгирии Иттиҳоди Аврупо омода карда шудааст.

Манбаъҳо:

  1. Кирилл Хромов (30.05.2018). Кибербуллинг. Postnauka.ru. Гирифта шуд: https://postnauka.ru/longreads/86459
  2. Animatika.ru. Гирифта шуд: https://animatika.ru/info/gloss/trolling.html

 

Ин бозии иттилоотӣ-маърифатӣ барои ҷавонон дар Ҷумҳурии Қирғизистон, Ҷумҳурии Қазоқистон, Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Ӯзбекистон пешбинӣ шудааст.

Платформа бо назардошти талаботи қонунгузории давлатҳои шарик сохта шудааст. Ҳама намунаҳои дар ин бозӣ истифодашуда танҳо ба мақсадҳои таълимӣ мансубанд ва ҳеҷ гуна нияти ғайриқонунӣ надоранд. Бо оғози истифода аз платформа муштарӣ фаҳмиши худро тасдиқ карда, бо мақсадҳо ва вазифаҳои дар боло зикршудаи ин бозӣ розигӣ медиҳад.