Ба фикри шумо, пайдо кардани тасвири қалбакӣ осон аст?
Ва агар шумо медонистед, ки акс қалбакӣ аст, шумо метавонистед қайд кунед, ки чӣ дар он чо хатост?
Аён аст, ки аксари мо гуфта наметавонем, ки дар тасвири қалбакӣ чӣ хато аст.
Пеш аз оғози кор, аввал биёед бифаҳмем, ки оё шумо фейкро муайян карда метавонед. Мини тест: https://forms.gle/Cg4g3FFiMnpCuwFd8
Хабарҳои қалбакӣ як мушкили афзоянда мебошанд, аммо ёфтани чунин визуалӣ боз ҳам мушкилтар аст. Мисли ин либоси кабуди тиллоии, барои майнаи мо гуфтан душвор аст, чизе, ки мо бо чашм мебинем, комилан дуруст нест.
Якчанд асбобҳои онлайнӣ мавҷуданд, ки бо истифода аз онҳо воқеияти аксҳо ва видеоҳоро тафтиш карда, аз онҳо ҳарчи бештар маълумотҳоро "кашида" ва маълумоти бештар пайдо кардан мумкин аст.
Google Search by Image як ҷустуҷӯи акси баръакс аст, ки дар он шумо метавонед аксеро бор кунед, то манбаи аслии онро пайдо кунед ва бубинед, ки он дар куҷо дигар нашр шудааст. Боз як воситаи муфид аз Amnesty International - Youtube Data Viewer, ки худ аз видео фреймҳои инфиродӣ тавлид мекунад ва дар Google Image Search ҷустуҷӯ мекунад. TinEye воситаи дигари ҷустуҷӯи баръакс мебошад. Findexif.com хидмати бепул аст, ки дар он шумо метавонед аксеро бор кунед ё ба он пайванд диҳед - он маълумоти EXIF-ро муайян мекунад (вақти аксбардорӣ, бо кадом дастгоҳ гирифта шудани акс, параметрҳои он, ва инчунин шумо метавонед макони акси гирифташударо муайян кунед). Foto Forensics як вебсайте аст, ки дар он манотиқеро пайдо карда метавонад, ки дар тасвир "ранг" карда шуда бошанд ё ҳангоми таҳрир ба он дохил карда шаванд. Пас аз коркард, барнома аксе таҳия мекунад, ки дар он пораҳои таҳриршуда аз дигарон фарқ мекунанд.
Муайян кардани тасвири қалбакӣ ба тафтиши видео монанд аст - марҳилаҳо якхела, асбобҳо каме фарқ мекунанд.
Қадами 1. Муаллиф ё манбаи аслиро муайян кунед. Ҷустуҷӯи акси баръакс тавассути Google ё хидматҳои дигарро иҷро кунед.
Қадами 2. Худи шахсе, ки иттилоотро паҳн мекунад, бояд санҷида шавад. Барои ҷамъоварии маълумоти бештар дар бораи он, якчанд манбаъҳои гуногун мавҷуданд ва гарчанде ки аксарияти онҳо барои сокинони Иёлоти Муттаҳида сохта шудаанд, баъзе манбаъҳо ҳастанд, ки барои кишварҳои гуногун муфид хоҳанд буд. Масалан, Pipl.com, WebMii, дар Runet шумо метавонед аз хидмати people.yandex.ru истифода баред.
Қадами 3. Қадами навбатии тафтиши акс бояд тасдиқи ҷойгоҳ, сана ва вақти тахминии аксбардорӣ бошад. Google Maps ё Wikimapia ба шумо барои фаҳмидани ҷойгоҳҳо кӯмак мерасонад. елфис аркдан
Манбаъҳои истифодашуда:
Factcheck.kz, 2017г. «Инструкция: Как распознать фейковое видео?» https://factcheck.kz/metodika-fch/instrukciya-kak-uznat-fejkovoe-li-video-ili-net/
Stopfake.org 2020г. «3 онлайн-инструментов для проверки подлинности фотографий” https://www.stopfake.org/ru/13-onlajn-instrumentov-dlya-proverki-podlinnosti-fotografij/